Yazar: Bertell Ollman
"…aslında bu temel problem, yani değişim ve etkileşim, felsefenin kendisi kadar
eskidir. Antik Yunan filozofu Heraklitos bu sorunun çok klasik bir ifadesini aynı nehre iki kez girilmez sözleriyle sunmuştur. Bu mantığa göre nehire ilk girildiği andan ikinci kez girildiği ana kadar yeterli miktarda su akmıştır ve bu bakımdan artık nehir ilk girildiği andaki nehir değildir fakat ortak duyumuz bunun tersini söyler; bizim nehri adlandırma pratiğimiz de bunun tersini ima etmektedir. Nehir sürekli akıyor olabilir ama ona verdiğimiz isim, Hudson, Ren veya Ganj aynı kalır. Heraklitos’un ilgilendiği şey elbette nehirler değil değişimdi. Onun asıl demek istediği değişimin her yerde ve her zaman devam ettiği fakat bizim bu değişim üzerine düşünme tarzımızın maalesef onu anlamada yetersiz kaldığıydı. Bu düşünüş tarzında genelde eksik olan şey akış fikri, yani bir şeyden, diğer bir şeye doğru sürekli bir hareketin varlığı fikriydi. Değişimin çok yavaş veya çok küçük çaplı olduğu durumlarda onun doğuracağı etkiler genelde rahatlıkla ihmal edilir. Halbuki, bağlamına ve bir bağlamdaki gayemize göre, böylesine küçük değişimler bile bizim dikkatimizi çekmeyecek bir şekilde ortaya çıktıklarından bazen ansızın bizleri afallatabilir ve hayatımızı ciddi bir şekilde etkileyebilir. Bugün bile gerçekliği bilinen değişimler üzerinde, bunları azımsamadan ve sahiden de ne olup bittiğini çarpıtmadan düşünebilen pek az kimse vardır." Kapitalizm üzerine fikir yürüten çoğu düşünürün görüntülere takılıp kalmasına karşılık Marx'ın tüm üstü örtük ilişkileri kavramasını sağlayan şey, onun diyalektik yöntemidir.
Bertell Ollman bu kitapta Marksizmde vazgeçilmez bir rol üstlenen diyalektiğin Marx'ın kendi eserlerinde nasıl çalıştırıldığını ve bugün dünyayı anlamak ve değiştirmek için bizim diyalektiği nasıl kullanmamız gerektiğini ortaya koyuyor. Marksist külliyatı yine Marksist araçlarla soyutluyor; Marksizmin bizzat kendisini diyalektiğin ışığında inceliyor. Kısacası Ollman'ın yaptığı şey Marx'ın düşünsel dünyasının Marksist bir analizidir. Marx kapitalizmi anlamak, Ollman da Marx'ı anlamak için diyalektiğin dansındaki adımları takip eder.
Marx'ın kendi yönteminin incelikleri üzerine herhangi bir çalışma ortaya koymamış olması onu tartışanlar veya takip edenler arasında metinlerinin ve fikirlerinin nasıl yorumlanması gerektiği konusunda alevli tartışmalara ve ihtilaflara yol açmıştır. Ollman bu kitabıyla Marx'ın belirli bir kavramı, belirli bir argümanı nasıl bir düşünsel sürecin sonucunda ürettiğini göstererek bu ihtilafların pek çoğuna noktayı koymuş oluyor.
2003 yılında yayınlanan Diyalektiğin Dansı, yazarın kendisinin de ifade ettiği gibi Ollman'ın en olgun ve en yetkin eseridir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder